Chechło i Balaton. Jakie są koszty kąpielisk? Czy Trzebinię na to stać?

Administrowanie popularnymi ośrodkami wypoczynkowymi Balaton i Chechło może trafić w ręce firmy ECO-SYSTEM Roberta Adamczyka? Przedsiębiorstwo to jako jedyny oferent, zaproponowało kwotę 1 344 999,99 zł. Gmina Trzebinia jednak unieważniła postępowanie, ponieważ na ten cel zamierzała przeznaczyć 1 135 000,00 zł i w związku z tym pojawia się pytanie: jak zostanie rozwiązana kwestia opieki nad kąpieliskami w nadchodzącym sezonie. Czy Burmistrz znajdzie dodatkowe środki, ponad 200 tysięcy złotych, aby pokryć różnicę w cenie oczekiwanej przez wykonawcę? Na to pytanie na razie brak odpowiedzi.

Powtórka z rozrywki? Kontrowersje wokół przetargów na Balaton i Chechło.

Koszty utrzymania Balatonu i Chechła od lat budzą dyskusje. Wybór prywatnego podmiotu do zarządzania tymi terenami wiąże się z koniecznością uwzględnienia jego zysku, który w tym przypadku wydaje się znaczący. Warto podkreślić, że przygotowanie ośrodków do sezonu leży po stronie gminy, a nie administratora. Na ten cel Burmistrz Jarosław Okoczuk zabezpieczył 155 tysięcy złotych, które mają pokryć m.in. nawiezienie piasku, konserwację urządzeń i ogólne przygotowanie terenów.

Zastanawiający jest również brak konkurencji w ogłoszonym przetargu. Fakt, że jedyna oferta wpłynęła poprzez platformę e-zamówienia, rodzi podejrzenia, czy warunki przetargu nie zostały skonstruowane w sposób ograniczający konkurencję. W specyfikacji zamówienia można przeczytać, że o udzielenie zamówienia mogą ubiegać się wykonawcy, którzy w ciągu ostatnich 5 lat zarządzali minimum dwoma ośrodkami rekreacyjnymi z funkcjonującymi kąpieliskami. Jeśli okres prowadzenia był krótszy, warunek ten dotyczy całego tego okresu. Czy takie wymaganie nie prowadzi do ograniczenia konkurencji i potencjalnej monopolizacji?

Od warsztatu do kąpieliska. Zaskakujące kompetencje zwycięzcy przetargu.

Warto przypomnieć wydarzenia z 2020 roku, kiedy to również przetarg na Balaton i Chechło wywołał wiele emocji. Wówczas na portalu przelom.pl, pojawiły się komentarze o protekcji wobec zwycięskiej oferty. Internauci zwracali uwagę na powiązania rodzinne oferenta z byłym Burmistrzem Trzebini, Śp. Adamem Adamczykiem, u boku którego obecny Burmistrz Jarosław Okoczuk rozpoczynał swoją samorządową karierę.

Dodatkowo ciekawość opinii publicznej wzbudził fakt, że zwycięzca tamtego przetargu przebił konkurencyjną ofertę jedynie o 3 złote przy wartości zamówienia przekraczającej 700 tysięcy złotych. Zauważono również, że głównym profilem działalności zwycięskiej firmy, według Polskiej Klasyfikacji Działalności (PKD), był „odzysk surowców z materiałów segregowanych”, a wyszukiwarki internetowe wskazywały na nią jako warsztat samochodowy. Internautów zastanowiło także, dlaczego przetarg ogłoszono 11 marca, a już 13 marca firma, która go wygrała, złożyła wniosek do Urzędu Miasta Trzebini o wpisanie do Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej (CEIDG) kategorii PKD tożsamej z przedmiotem nierozstrzygniętego jeszcze przetargu. Zmiana w CEIDG została wprowadzona 23 marca, czyli na dzień przed rozstrzygnięciem przetargu.

W kontekście tych wydarzeń naturalnie pojawia się pytanie o rolę Miejskiego Zarządu Nieruchomości (MZN), gminnej spółki, która w przeszłości administrowała Balatonem. Internauci wyrażali opinię, że ogłaszanie przetargu jest zbędne, skoro istnieje podmiot posiadający kompetencje do zarządzania takimi obiektami. „Ta spółka po coś jest” – komentowali użytkownicy sieci. Wówczas wielu dopatrywało się braku transparentności w przeprowadzonym konkursie, zastanawiając się, dlaczego gmina rezygnuje z usług własnej spółki, łączy zadania ochrony i pielęgnacji w jedno postępowanie zamiast przeprowadzić dwa oddzielne, i dopuszcza do udziału podmioty bez własnych środków, polegające na zasobach firm trzecich. Niektóre komentarze były ostre i krytyczne wobec władz, jednak pojawiały się również merytoryczne uwagi dotyczące wątpliwości związanych z przetargiem. Ostateczne rozstrzygnięcie obecnego postępowania poznamy wkrótce.

Czy koszty są przeszacowane?

Wielu mieszkańców Trzebini kwestionuje zasadność tak wysokich kosztów administrowania kąpieliskami. W sytuacji, gdy do przetargu zgłasza się tylko jeden oferent, ma on możliwość zaproponowania dowolnej kwoty, którą gmina może być zmuszona zaakceptować.

W publicznej dyskusji pojawiają się zarzuty o niegospodarność środkami publicznymi. Mimo „profesjonalnych haseł” i „pięknie ubranych stwierdzeń” kryje się drugie dno – postawa Gminy. Skoro Trzebinia posiada Miejski Zarząd Nieruchomości, którego jest jedynym udziałowcem, mogłaby powierzyć mu zadanie administrowania kąpieliskami. Takie rozwiązanie mogłoby być znacznie tańsze, biorąc pod uwagę kompetencje i doświadczenie MZN.

Coraz więcej pytań bez odpowiedzi i zarzutów kieruje się w stronę Burmistrza. Zdaniem jednego z moich rozmówców, obecna sytuacja to „jawna niegospodarność środkami publicznymi”, która może podlegać sprawdzeniu przez Najwyższą Izbę Kontroli (NIK).

Wielu mieszkańców zastanawia się nad sensem i logiką takiego postępowania, skoro posiadając własną spółkę miejską, można by zaoszczędzić znaczną sumę pieniędzy. Warto przypomnieć, że jeszcze w 2017 roku utrzymanie Balatonu kosztowało MZN 150 tysięcy złotych za sezon. Nawet uwzględniając skumulowaną inflację i wzrost płacy minimalnej, rozmówca ocenia, że racjonalna podwyżka wyniosłaby około 150%. Powierzenie zadania MZN jest uzasadnione, ponieważ jako spółka miejska, przy dobrym zarządzaniu, wykaże ewentualne straty w sposób transparentny i racjonalny, a zgodnie z przepisami i tak będzie mogła liczyć na dofinansowanie z Gminy. Dodatkowym argumentem za MZN jest łatwiejszy dostęp do wglądu w dokumenty i rozliczenia. Natomiast w przypadku prywatnego przedsiębiorcy, rzeczywiste koszty poniesione na realizację powierzonych mu zadań pozostają wyłącznie w jego wiedzy.

Czy komuś zależy na tak wysokich kosztach?

Jeszcze za czasów trzebińskiej „komunalki” koszty utrzymania kąpielisk były relatywnie niewielkie w stosunku do obecnych kwot i ograniczały się głównie do wynagrodzeń pracowników realizujących zlecone zadania. Analizując specyfikację oferty przetargowej, wiele zadań wydaje się stosunkowo tanich w realizacji i możliwych do podziału na osobne, mniejsze przetargi skierowane do wyspecjalizowanych firm: sprzątającej, ochroniarskiej, ratowniczej i zarządzającej zielenią. Obecne kwoty są znacząco wyższe, a sama Gmina wydaje się skłonna płacić krocie.

Kontrola Centralnego Biura Antykorupcyjnego (CBA) czy Najwyższej Izby Kontroli (NIK) w tej sprawie wydaje się być w pełni uzasadniona. Jednocześnie, radni miejscy powinni wykazać większą inicjatywę i zadać publicznie pytanie:

dlaczego w tym roku zarządzanie kąpieliskami nie może zostać powierzone gminnej spółce.

Mówi się nawet o potencjalnych oszczędnościach rzędu kilkuset tysięcy złotych rocznie.

Gdzie logika i oszczędności? Argumenty za powierzeniem opieki MZN-owi.

Nawet zakładając, że spółka miejska również generowałaby zysk, to te środki pozostałyby w obrębie budżetu gminy  poprawiając kondycję finansową MZN. Pozostałyby w obiegu miejskiej spółki, która z założenia racjonalizuje koszty i jest w pełni transparentna – każdy radny i odpowiednie organy kontrolne mają wgląd w jej dokumentację. Warto również zauważyć, że powierzchnia terenów do utrzymania budzi wątpliwości. W przypadku Balatonu teren ten paradoksalnie się zmniejszył, ponieważ część została wydzierżawiona podmiotom takim jak La Playa, a sami dzierżawcy budek również dbają o czystość swoich obszarów. Oznacza to, że zakres prac do wykonania jest mniejszy niż w poprzednich latach.