Przedsiębiorstwa rozpoczną 2024 rok od dostosowania się do nowych obowiązków, zapłaty nowych podatków, wyższych składek i idących za tym kosztów zatrudnienia.

Przepisy mające ułatwić prowadzenie działalności gospodarczej w Polsce, przepadły wraz z końcem poprzedniej kadencji parlamentu.

Minimalny CIT

Od 1 stycznia 2024 roku obowiązują przepisy o podatku minimalnym CIT, tzw. podatek od straty, który jest konsekwencją tzw. Polskiego Ładu.

Obowiązkowy CIT w wymiarze 10% podstawy opodatkowania objął spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, akcyjne, komandytowe, komandytowo-akcyjne i niektóre spółki jawne. Podatek zapłacą te firmy, które posiadając siedzibę lub zarząd w Polsce, oraz podatkowe grupy kapitałowe, które poniosły w danym roku podatkowym stratę lub osiągnęły niski dochód w stosunku do przychodu.

Co ważne, minimalny CIT jest równoległą formą opodatkowania wobec „starego” CIT. Objęcie podatkiem minimalnym, nie wykluczy zobowiązania do zapłaty podatku minimalnego. Nie oznacza to, że dojdzie do podwójnego opodatkowania. Kwota podatku minimalnego zostanie pomniejszona o należy „stary” CIT. Minimalny CIT będzie mógł być odliczany od rozliczenia klasycznego opodatkowania, przez kolejne 3 lata podatkowe.

Konstrukcja obliczenia podstawy opodatkowania podatkiem minimalnym jest skomplikowana i odmienna od metody obliczania „starego” CIT, podobnie jak warunki podlegania pod minimalny CIT z szerokim katalogiem wyłączeń z tego obowiązku. Zaleca się, aby każdy płatnik CIT przeanalizował, czy jest objęty podatkiem minimalnym z pomocą doradcy podatkowego.

„Opłata” od plastiku

Wraz z Nowym Rokiem, korzystając z usług gastronomicznych płacimy więcej za opakowania zawierające plastik.

To efekt nowelizacji ustawy o obowiązkach przedsiębiorców w zakresie gospodarki odpadami, która zaimplementowała wytyczne unijnej dyrektywy SUP (single use plastic). Klient, kupując napój w kubku zawierającym plastik, musi zapłacić dodatkowo 20 groszy. Za posiłek w takim opakowaniu, opłata wynosi 25 groszy. Uzyskane w ten sposób środki nie trafiają do sprzedawcy, a zasilają fundusz promujący rozwiązania alternatywne, a od 1 lipca sprzedawca oferujący posiłki i napoje na wynos, będzie zobowiązany do zapewnienia klientom dostępu do nieplastikowych, zamiennych opakowań.

Sprzedawca zobowiązany też jest do ewidencjonowania wydanych plastikowych opakowań i kubków. Regulacja jest szersza i dotyczy również producentów stosujących plastik do opakowywania swoich produktów. Podatek za wprowadzenie do obrotu plastikowego opakowania, ma zostać spożytkowany na późniejszą utylizację.

Stawki opłat regulują rozporządzenie w sprawie stawek opłat produktowych, rozporządzenie w sprawie stawek opłat za produkty jednorazowego użytku, oraz rozporządzenie w sprawie stawek opłaty na pokrycie kosztów zagospodarowania odpadami. Za nieprzestrzeganie nowych obowiązków ustawa przewiduje surowe kary administracyjne.

Nowe limity transakcji gotówkowych

Od 1 stycznia limit transakcji gotówkowych pomiędzy przedsiębiorcami został obniżony do 8 000 złotych brutto. Do końca poprzedniego roku limit ten wynosił 15 tys. zł brutto. Różnica jest więc znacząca.

Nowością jest limit rozliczeń gotówkowych pomiędzy przedsiębiorcami a konsumentami. Od 2024 roku, jeżeli wartość transakcji pomiędzy przedsiębiorcą a konsumentem przekracza kwotę 20 000 zł, konsument ma obowiązek dokonać zapłaty w formie bezgotówkowej: zleceniem przelewu bankowego, dokonać płatności kartą płatniczą lub BLIK. Na podporządkowanie się temu obowiązkowi nie mają wpływu zapisy umowne zawarte pomiędzy stronami transakcji ani waluta, w której dokonuje się rozliczenie.

Przedsiębiorca, który przyjmie od klienta zapłatę gotówkową w kwocie przekraczającej 20 tys. złotych, spotka się z obowiązkiem wykazania dodatkowego przychodu, który podlega opodatkowaniu.

Wyższa płaca minimalna

Z początkiem roku wzrosło minimalne wynagrodzenie za pracę do kwoty 4242 zł brutto. W ciągu roku czeka nas jeszcze jedna podwyżka płacy minimalnej. Od 1 lipca najmniejsza pensja za pełen etat nie będzie mogła być niższa niż 4300 zł brutto. Wynagrodzenie netto, czyli „na rękę” przy płacy brutto 4242 zł w styczniu wynosić będzie 3221,98 zł, a przy płacy 4300 zł brutto w lipcu, na rękę pracownik otrzyma 3261,53 zł. Koszty etatu minimalnego, tzw. „super brutto” wyniosą 5 110,76 zł w pierwszym półroczu i 5180,64 zł w drugim. Tak więc różnica pomiędzy ilością wypracowanych środków przez pracownika na utrzymanie swojego miejsca pracy a otrzymywanym wynagrodzeniem „na rękę” wyniesie ponad 1900 zł, na same tylko składki ZUS i podatek PIT.

Podwyżka wynagrodzenia minimalnego, objęła 3,6 mln pracowników w Polsce. Już blisko co czwarty pracownik na etacie zarabia minimalne wynagrodzenie.

Wyższy ZUS

W związku ze wzrostem średniego wynagrodzenia, sprzężonego ze wzrostem minimalnego wynagrodzenia, wzrosły też składki ZUS dla przedsiębiorców.

W 2024 roku składka na ubezpieczenie emerytalne wynosi 916,35 zł, składka na ubezpieczenie rentowe 375,55 zł, składka na ubezpieczenie wypadkowe 78,40 zł, składka na ubezpieczenie chorobowe to 115,01 zł, składka na Fundusz Pracy i Fundusz Solidarnościowy to kolejne 115,01 zł. Łącznie suma składek ZUS wynosi 1600,32 zł.

Przy obliczaniu sumy obciążeń składkowych pamiętać należy o zasadach naliczenia składki zdrowotnej, w wymiarze 9% dochodu.

Odroczony KSeF

19 stycznia Minister Finansów poinformował o decyzji o odroczeniu wprowadzenia obowiązkowego systemu Krajowego Systemu e-Faktur. Stosowanie KSeF miało być obligatoryjne od 1 lipca 2024 roku.

Tak się jednak nie stanie.

Jak informuje MF Andrzej Domański, odroczenie wynikać ma z krytycznych błędów wykrytych w systemie, które uniemożliwiają jego wdrożenie w 2024 roku. Więc kiedy KSeF stanie się obowiązkowy? Ministerstwo Finansów nie wskazuje nowej daty obligatoryjnego KSeF.

KSeF to ogólnokrajowy program informatyczny, wprowadzony przez Ministerstwo Finansów,
w którym przedsiębiorcy mogą wystawiać i otrzymywać elektroniczne faktury ustrukturyzowane. Jego głównym celem jest scentralizowanie procesu rejestracji faktur.

Tych ułatwień w 2024 roku nie będzie.

Koniec kadencji Sejmu oznaczał uruchomienie zasady dyskontynuacji nad procedowanymi projektami ustaw. Także tych, które niosły korzystne zmiany dla biznesu. Zwłaszcza pod szczególnie trudnych latach.

Ustawa o zmianie niektórych ustaw w celu ulepszenia środowiska prawnego i instytucjonalnego dla przedsiębiorców. Projekt o tak obiecującej nazwie skierowano do Sejmu poprzedniej kadencji, lecz nie trafił pod jego obrady i zgodnie z zasadą dyskontynuacji przepadł po wyborach parlamentarnych 15 października 2023 roku. Ustawa przewidywała szereg deregulacji w obszarach rozpoczynania działalności gospodarczej, jej prowadzenia, sukcesji oraz zasad ustanawiania prawa gospodarczego. Projekt przewidywał m.in. publikowanie planów kontroli przez organy państwowe, szersze stosowanie wezwań miękkich, gdzie zamiast sięgania po sankcje finansowe, organ kontroli miał w pierwszej kolejności zwrócić uwagę przedsiębiorcy na zachodzące u niego nieprawidłowości. Ustawa zakładała też usprawnienie ustanawiania i wykonywania sukcesji oraz zagwarantowania odpowiedniego vacatio legis dla nowych ustaw gospodarczych i udziału środowiskach biznesowych w ich opiniowaniu.

Wraz z końcem IX kadencji Sejmu przepadł również oczekiwany projekt ustawy o ograniczeniu biurokracji i barier prawnych. Przewidywał on m.in. zwiększenie limitu przychodu, poniżej którego działalność osoby fizycznej nie traktuje się jako działalności gospodarczej. Limit ten wynosi 2,7 tys. zł miesięcznie. Projekt przewidywał kwotę roczną na poziomie dziewięciokrotności minimalnego wynagrodzenia. Istotną propozycją projektu, była również zmiana dotycząca rygoru formy czynności prawnej przy umowach dotyczących leasingu, z formy pisemnej na formę dokumentową.